Badanie przeprowadzone w 11 krajach¹ na czterech kontynentach wykazało, że profil odżywczy roślinnych alternatyw mięsa jest ogólnie lepszy niż ich odpowiedników pochodzenia zwierzęcego. Właściwości odżywcze roślinnych alternatyw mleka okazują się natomiast porównywalne z mlekiem krowim.
Kontynuowanie wysokiego spożycia produktów pochodzenia zwierzęcego coraz bardziej wpływa zarówno na kryzys klimatyczny, jak i na nasze zdrowie
– mówi Valentina Gallani, menedżerka ds. zdrowia i odżywiania w ProVeg i główna autorka raportu.
Dlatego kluczowe jest, aby kraje jak najszybciej przeszły na bardziej roślinne diety. Nasz raport podkreśla zarówno mocne strony, jak i ograniczenia produktów roślinnych, umożliwiając interesariuszom – od przemysłu po rządy – dalsze doskonalenie oferty dostępnej w supermarketach. Przejście na dietę bogatszą w produkty roślinne to sprawdzony sposób na zmniejszenie liczby chorób cywilizacyjnych oraz walkę ze zmianami klimatycznymi i utratą bioróżnorodności
– dodaje Gallani.
Jak przeprowadzono badanie?
ProVeg ocenił produkty, korzystając z systemu punktacji opartego na międzynarodowych wytycznych żywieniowych, takich jak model profili odżywczych WHO (Nutrient Profile Model, NPM)2, wytyczne Niderlandzkiego Centrum Żywienia oraz przepisy dotyczące oświadczeń żywieniowych Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA).
Roślinne alternatywy mięsa zawierały mniej tłuszczów nasyconych i znacząco więcej błonnika niż ich odpowiedniki pochodzenia zwierzęcego.
Roślinne alternatywy mleka cechowały się niższą zawartością tłuszczu całkowitego i tłuszczów nasyconych niż mleko krowie. Mleko sojowe uzyskało najlepsze wyniki we wszystkich krajach. W większości przypadków roślinne alternatywy mleka można uznać za produkty o niskiej zawartości cukru.
Większość roślinnych alternatyw mleka jest źródłem wapnia dzięki fortyfikacji. Najczęściej spotykany poziom wzbogacenia wapniem wynosi 120 mg na 100 ml, co jest porównywalne z mlekiem krowim.
Raport naprawdę pokazuje, jak wielki potencjał mają roślinne alternatywy, aby wprowadzić większą różnorodność na talerze konsumentów i zastąpić ogromne ilości produktów pochodzenia zwierzęcego, które obecnie dominują na półkach supermarketów.
– mówi Anna-Lena Klapp, współautorka raportu i kierowniczka ds. badań w ProVeg.
Roślinne alternatywy mogą budować mosty między obecnymi nawykami żywieniowymi a zdrowszymi, przyjaznymi dla klimatu nawykami. Każdy interesariusz może odegrać ważną rolę w umożliwieniu wprowadzenia zdrowych i zrównoważonych diet.
– dodaje Klapp.
Kluczowe rekomendacje z raportu
- Dla producentów: formułujcie produkty wspierające zdrowe i zrównoważone diety, ograniczaj składniki budzące obawy, takie jak sól i cukier, oraz wzbogacajcie produkty roślinne w określone mikroelementy.
- Dla sieci handlowych: zapewnijcie, aby produkty roślinne nie były droższe niż ich odpowiedniki pochodzenia zwierzęcego, i zmieniajcie otoczenie, w którym konsumenci podejmują decyzje żywieniowe.
- Dla rządów: konieczne jest opracowanie krajowych wytycznych dotyczące roślinnych alternatyw, które mogą pomóc producentom w tworzeniu zdrowych i zrównoważonych produktów.
- Dla konsumentów: odżywiajcie się w sposób bardziej roślinny.. Roślinne alternatywy mogą być częścią zdrowej, zrównoważonej diety, ale warto pamiętać, że mają zarówno mocne strony, jak i ograniczenia. Wybierajcie produkty o niższej zawartości dodanego cukru, tłuszczów nasyconych i soli.
- Dla naukowców: badanie długoterminowych efektów zdrowotnych roślinnych alternatyw jest niezbędne. Kluczowa jest ocena roli wzbogacania oraz opracowanie technik redukcji soli przy zachowaniu dobrego smaku.
Przypisy:
1. Belgia, Czechy, Niemcy, Włochy, Malezja, Niderlandy, Polska, RPA, Hiszpania, Wielka Brytania, USA
2. WHO Regional Office for Europe nutrient profile model. WHO, 2023, Dostępne pod: https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/366328/WHO-EURO-2023-6894-46660-68492-eng.pd-f?sequence=1
