Napoje roślinne należą do jednego z najszybciej rosnących segmentów polskiego rynku spożywczego.
Rozwój rynku mlek roślinnych to jeden z największych sukcesów branży spożywczej ostatniej dekady. Kiedyś dostępne jedynie w sklepach ze zdrową żywnością lub w supermarketowych działach produktów bez alergenów, napoje roślinne są dziś wszędzie dostępne. Od kremowych owsianych latte po migdałowe czy mleka owsiane dodawane do płatków śniadaniowych – napoje roślinne weszły do głównego nurtu, co oznacza, że nie kupują ich już tylko weganie. Jak doszło do tej rewolucji? I co sprawiło, że napoje roślinne stały się tak ogromnym sukcesem?
Sukces, który napędza sukces
Wbrew różnym opiniom, mleko roślinne nie jest nowym wynalazkiem ani chwilową modą – powstało na długo przed przemysłową produkcją mleka krowiego. Choć współczesne wersje napojów roślinnych dopiero niedawno pojawiły się w sklepach, ich historia sięga setek, a nawet tysięcy lat. Mleko migdałowe gościło w średniowiecznych kuchniach Europy, a sojowe od wieków stanowi część diety w Azji1. Natomiast dzisiejsze produkty są często wzbogacane w składniki odżywcze, dzięki którym mają podobny lub lepszy profil odżywczy w porównaniu z produktami pochodzenia zwierzęcego2.
W raporcie Polskiego Związku Producentów Żywności Roślinnej „Branża żywności roślinnej w Polsce 2024 – dane, szanse i wyzwania” zaprezentowano dane NielsenIQ, które pokazują dynamiczny rozwój rynku roślinnych alternatyw nabiału w Polsce. W okresie od lipca 2023 r. do czerwca 2024 r. jego wartość osiągnęła 657,3 mln zł – to o ponad 50 mln zł więcej niż rok wcześniej w analogicznym okresie i blisko 140 mln zł więcej niż w okresie lipiec 2021-czerwiec 2022 r. Katarzyna Borowiec z NielsenIQ dodaje również, że „w przypadku roślinnych alternatyw nabiału, mleko roślinne rośnie dwucyfrowo, a wartość sprzedaży tego segmentu osiągnęła poziom równy 11% wartości sprzedaży mleka zwierzęcego”.
Równolegle globalne dane Mintel wskazują, że w ciągu ostatnich pięciu lat udział premier produktów roślinnych w kategorii żywności i napojów wzrósł z 8% do ponad 9%, a najbardziej rozbudowaną grupą wśród roślinnych zamienników nabiału są napoje roślinne.
Rosnąca popularność napojów roślinnych uruchomiła efekt kuli śnieżnej. Sukces komercyjny zwiększa dostępność, a to zachęca kolejne marki do wejścia na rynek, poszerzając wybór dla konsumentów. Dziś większość supermarketów oferuje szeroką gamę marek i wariantów, a w kawiarniach standardem jest przynajmniej jedna roślinna opcja. Efekt? Lawinowy wzrost, który uczynił mleko roślinne codziennym wyborem na całym świecie.
mówi Anna Targosz, rzeczniczka prasowa Fundacji ProVeg.
Konsumenci chcą więcej
Wedle badania ProVeg za rok 2023 „Evolving appetites: an in-depth look at European attitudes towards plant-based eating”, Polacy nie tylko coraz częściej sięgają po mleka roślinne, ale również oczekują szerszej i bardziej zróżnicowanej oferty w sklepach. Co druga badana osoba w Polsce (50%) deklaruje przynajmniej okazjonalne spożywanie mleka roślinnego, co czyni je jednym z najpowszechniej wybieranych produktów roślinnych w kraju. Aż 31% respondentów badania deklaruje, że chętnie widziałoby większy wybór mlek roślinnych na półkach supermarketów i w kawiarniach. To jasny sygnał dla rynku, że konsumenci są gotowi na dalszy rozwój tej kategorii i poszukiwanie nowych smaków czy innowacyjnych receptur.
Co istotne, zaufanie do produktów roślinnych w ostatnich latach znacząco wzrosło. Ponad 48% badanych przyznaje, że obecnie patrzy na nie znacznie przychylniej niż jeszcze trzy lata temu. Czemu przypisywać ten sukces? Może wiązać się on z rosnącą świadomością konsumencką, jak i działaniami edukacyjnymi oraz dostępnością lepszej jakości produktów. Coraz więcej osób przekonuje się, że mleka roślinne są nie tylko zdrową i bardziej przyjazną środowisku alternatywą3, lecz także zwyczajnie smacznym wyborem.
Główne motywacje, które stoją za ograniczaniem spożycia tradycyjnego nabiału, wpisują się w globalne trendy. Dla 46% Polaków priorytetem jest zdrowie – coraz większe znaczenie mają wartości odżywcze, niższa zawartość tłuszczów nasyconych i brak cholesterolu. Jednocześnie 33% badanych kieruje się troską o dobrostan zwierząt, a 21% – świadomością ekologiczną i chęcią zmniejszenia swojego wpływu na klimat.
Nie oznacza to jednak, że rozwój rynku przebiega bez wyzwań. Konsumenci wskazują dwie główne bariery w wyborze mlek roślinnych: cenę (39%) i smak (30%). To właśnie te czynniki wciąż powstrzymują część osób przed sięganiem po produkty roślinne na co dzień. Jednocześnie producenci stale pracują nad przełamaniem tych barier – rosnąca konkurencja obniża ceny, a innowacyjne technologie produkcji sprawiają, że nowe mleka roślinne coraz bardziej odpowiadają gustom konsumentów.
Rosnąca popularność mlek roślinnych zmienia sposób, w jaki myślimy o jedzeniu. Unikalne połączenie korzyści dla zdrowia, środowiska i wygody sprawiło, że stały się nieodłącznym elementem naszych kuchni i kawiarni na całym świecie. Niezależnie od tego, czy jesteśmy długoletnimi fanami, czy dopiero zaczynamy odkrywać kolejne opcje, wszystko wskazuje, że napoje roślinne zostaną z nami na długo.
dodaje Anna Targosz.
Dodatkowo, najnowsze analizy ProVeg4 przeprowadzone w 11 krajach na ponad 250 mlekach roślinnych pokazują, że mają one podobny lub lepszy profil odżywczy niż produkty pochodzenia zwierzęcego. Zawierają mniej tłuszczu i tłuszczów nasyconych, większość jest niskocukrowa, a mleka roślinne często wzbogacone są w wapń i witaminę B12, co czyni je wartościową alternatywą dla tradycyjnego mleka.
KONIEC
Informacje dla mediów:
W sprawie zapytań prasowych prosimy o kontakt: Anna Targosz, anna.targosz@proveg.org.
Więcej danych na temat korzyści płynących z odżywiania opartego na roślinach znajdziesz na naszej stronie internetowej Food System Data.
Przypisy
1. ProVeg International (2024): Milking history: five millennia of plant-based milks. Dostępne na: https://proveg.org/news/milking-history-five-millennia-of-plant-based-milks/.
2, 3, 4. ProVeg International (2024): Building Bridges Between Habit and Health: An investigation into the nutritional value of plant-based meat and milk alternatives. Dostępne na: https://proveg.org/report/nutritional-assessment-of-plant-based-meat-and-milk-alternatives/.
O ProVeg International
ProVeg International jest organizacją, która zajmuje się budowaniem świadomości żywieniowej, dążącą do transformacji światowego systemu żywnościowego, poprzez zastąpienie 50% globalnego spożycia produktów odzwierzęcych, żywnością roślinną i alternatywami komórkowymi do 2040 roku.
Współpracujemy z międzynarodowymi decydentami, rządami, producentami żywności, inwestorami, mediami i opinią publiczną, aby pomóc światu przekształcić się w społeczeństwo i gospodarkę mniej zależne od hodowli zwierząt, a bardziej zrównoważone dla ludzi, zwierząt i planety.
ProVeg posiada status stałego obserwatora w UNFCCC, jest akredytowany przez UNEA i otrzymał nagrodę ONZ “Momentum for Change”.
